TIBBİ ATIK TALİMATI

1. AMAÇ

Atıkların Çevre ve Orman Bakanlığı Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine uygun olarak toplanması, taşınması, geçici depolanması ve ilgili birimlere teslimini sağlamak.

2. KAPSAM

Aile Sağlığı Merkezi çalışanlarını ve temizlik firması çalışanlarını kapsar.

3.İLGİLİ KAYITLAR

15 Günlük Tıbbi Atık Takip Formu

4.SORUMLULAR

Bu talimatın uygulanmasından Aile Sağlığı Merkezi çalışanlarını ve temizlik firması çalışanlarını sorumludur.

5.TANIMLAR

Atıklar; evsel nitelikli atıklar, tıbbi atıklar, tehlikeli atıklar olmak üzere üç ana başlık altında Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde tanımlanmıştır.

5.1. EVSEL NİTELİKLİ ATIKLAR

5.1.1. Genel Atıklar:Sağlıklı insanların bulunduğu kısımlar, doktor, hemşire odaları atıkları, idari birimler, temizlik hizmetleri, mutfak, bahçe, yemek artıkları, çay, vs. tıbbi, tehlikeli ve ambalaj atıklarından ayrı olaraksiyah renkliplastik torbalarda toplanır. Ayrı toplanan evsel nitelikli atıklar, her gün mesai bitiminde Akyurt Belediyesi Çöp Konteynerine boşaltılmaktadır. Evsel nitelikli atıklar toplanmaları sırasında tıbbi atıklar ile karıştırılmamaktadır. Karıştırılmaları durumunda tıbbi atık olarak kabul edilecektir Toplanan evsel nitelikli atıkların, Katı Atık Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda taşınmaları ve bertaraf edilmeleri sağlanacaktır.

5.1.2. Ambalaj Atıkları:Tüm idari birimler, mutfak, vb. kaynaklanan enfekte olmamış ve tekrar kullanılabilir, geri kazanılabilir kâğıt, karton, mukavva, plastik, cam, metal gibi atıklardır. Kontamine olmamaları şartıyla diğer atıklardan ayrı olarakmavi renkliplastik torbalarda toplanırlar. Serum ve ilaç şişeleri gibi cam ambalaj atıkları ise yine kontamine olmamaları şartıyla cam ambalaj kumbaralarında, kumbara olmaması halinde ise diğer ambalaj atıkları ile birlikte mavi renkli plastik torbalarda toplanırlar. Kullanılmış serum şişeleri ayrı toplanmadan önce, uçlarındaki plastik, hortum, iğne gibi hasta ile temas eden kontamine olmuş materyallerden ayrılır. Kontamine olmuş malzemeler diğer tıbbi atıklar ile birlikte 13’üncü maddede belirtilen esaslara göre toplanır. Toplanan ambalaj atıklarının, Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda geri kazanılması sağlanmalıdır.

5.2.TIBBİ ATIKLAR:Laboratuarlar tarafından oluşturulan tüm atıklar tıbbi atıktır. Başta doktor, hemşire, ebe, laboratuar teknik elemanı olmak üzere ilgili sağlık personeli tarafından oluşumları sırasında kaynağında diğer atıklar ile karıştırılmadan ayrı olarak biriktirilir ve torbalar en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızlar sıkıca bağlanır. Toplama ekipmanı, atığın niteliğine uygun ve atığın oluştuğu kaynağa en yakın noktada bulunur. Tıbbi atıklar hiçbir suretle evsel atıklar, ambalaj atıklar ve tehlikeli atıklar ile karıştırılmamalıdır.

5.2.1.Kesici ve Delici Alet Atıkları:Batma, delme, sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklardır. Enjektör iğne uçları, intraket iğneleri, ampuller, iğne içeren diğer kesiciler, bisturi, lanset, lam, lamel, cam, kırılmış diğer camlar delici ve kesici atıklardandır. Diğer atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde "Uluslar arası Biyotehlike” amblemi ile "DİKKAT!KESİCİ ve DELİCİ TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine kartondan yapılmış kutu veya konteynırlar içinde toplanır.

Bu biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları kapatılır ve bantlanarak kırmızı plastik çöp torbalarına konur. Delici ve kesici atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmamalı, ağızları açılmamalı, boşaltılmamalı ve geri kazanılmamalıdır.

6.KULLANILAN CİHAZLAR / MALZEMELER

Temizlik Malzemeleri

Safety Box Kutuları

Atık Poşetleri

Koruyucu Önlük ve Kalın Eldiven

Atık Konteynırları

El Dezenfektanı

7.TALİMAT

7.1.1.Atık toplama, taşıma ve depolamada görevli personele göreve başlamadan önce oryantasyon eğitimi verilmelidir.

7.1.2.Yılda bir kez rutin olarak hizmet içi eğitim verilir ve gerekli görüldüğünde bu eğitimler tekrarlanır.

7.1.3.Temizlik personeline verilmiş olan hizmet içi eğitim, eğitim sonrası ünitelerde bütün aşamaları ile uygulamalı olarak yaptırılır.

7.1.4.Yapılan eğitimler kayıt altında tutulur.

7.2.Görevli tüm personelin hepatit B enfeksiyonuna karşı bağışıklık durumu kontrol edilmeli, duyarlı olan personel aşılanmalıdır. Tıbbi atık taşımada, depolamada ve bahçede görevli personele ayrıca tetanoz aşısı yapılmalıdır.

7.3.Doktor, hemşire, temizlik personeli ve diğer personel kesici ve delici alet yaralanmaları meydana geldiği durumlarda, Aile Sağlığı Merkezimizdeki Aile Hekimlerine müracaat etmelidir.

7.3.1.ATIKLARIN TAŞINMASINDAN SORUMLU PERSONEL

Poliklinikler

Enjeksiyon-Pansuman

Kan Alma Laboratuarı

Aile Planlaması Odası

7.4.Atıklar kaynağında ayrılmalıdır. Tıbbi atığa atılan her şey tıbbi atık olarak kabul edilmeli ve kesinlikle geri alınmamalıdır. Bu nedenle atığın kaynağında doğru ayrılması çok önemlidir.

7.5.ASM çalışanları, atıkları doğru atık kaplarına koymalıdırlar. Temizlik personeli tarafından tıbbi atıklar toplanırken, atığın standartlara uygunluğu kontrol edilerek, konteynere konulması sağlanmalıdır.

7.6.Tıbbi atıklar 16.30 – 17.00 saatleri arası toplanmalı ve geçici atık deposuna taşınmalıdır.

7.8.Tıbbi atık torbaları ve delici ve kesici atık kapları ¾ oranında doldukları zaman temizlik personeli tarafından derhal yenileri ile değiştirilmelidir. Yeni torba ve kapların kullanıma hazır olarak atığın kaynağında veya en yakınında bulundurulması sağlanmalıdır.

7.9.Tıbbi atıkların toplanmasında, yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 100 mikron olan, en az 10 kilogram kaldırma kapasiteli, her iki yüzünde örülebilecek büyüklükte "Uluslar arası Biyotehlike” amblemi ile "DİKKAT! TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyankırmızı renkliplastik torbalar kullanılmalıdır.

7.10.Torbalar en fazla 3/4 oranında doldurulmalı, ağzına kadar doldurulmamalı, ağızları sıkıca bağlanmalı ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin sızdırmazlık sağlanmalıdır. Bu torbalar hiçbir şekilde geri kazanılmamalı ve tekrar kullanılmamalıdır. Tıbbi atık torbalarının içeriği hiçbir suretle sıkıştırılmamalı, torbasından çıkarılmamalı, boşaltılmamalı ve başka bir kaba aktarılmamalıdır.

7.11.Evsel atıklar ilçe belediyesi işbirliği ile uzaklaştırılmalı, belediye evsel atıkları almak için düzenli olarak ASM ne gelmektedir.

7.12.Tıbbi atıklar Şehir Belediyesi işbirliği ile uzaklaştırılmaktadır. Şehir Belediyesinin tıbbi atık aracı tıbbi atıkları almak için haftada 1 kez ASM ne gelmektedir. Tutanak ile geçici depo konteynerdenbelediye yetkililerine teslim almaktadır. Teslim karşılığında Şehir Belediyesi tarafından makbuz verilmektedir.

7.13.Tehlikeli atıklar ‘Tehlikeli atıkların kontrolü yönetmeliği’ne uygun şekilde uzaklaştırılmalıdır.